Misschien herken je het wel? Je kind komt in de puberteit en daardoor verandert het gedrag en de relatie tussen jou en je kind nogal....
Weet dat dit heel normaal is. Je kind is op weg naar volwassenheid en probeert los te komen van jou als ouder. Ze moeten leren om zelfstandig te zijn en verantwoordelijkheid te nemen. Dit brengt onzekerheden voor zowel de puber als voor de ouder mee.
Hormonen
In de pubertijd wordt er in een gebied in de hersenen een signaal afgegeven tot afgifte van het hormoon GnRH (het gonadotrofine releasing hormoon). Door dit hormoon vindt er een stijging plaats van de geslachtshormonen oestrogeen en testosteron. Het lichaam ondergaat veranderingen. Denk hierbij aan beharing van de schaamstreek en verandering in de zweetklieren, baard in de keel, borstontwikkeling etc. Door de afgifte van groeihormoon krijgen kinderen een groeispurt, zowel lichamelijk als in de hersenen.
Pubergedrag
Niet alle pubers zijn hetzelfde, maar sommige dingen kun je vast herkennen:
- Pubers hebben moeite met plannen. Dit heeft te maken met de frontale cortex. Deze is nog niet volledig ontwikkeld.
- Beperkt aanpassingsvermogen. Ook dit komt doordat de frontale cortex nog niet volledig is ontwikkeld. Zo kan je kind wel begrijpen dat in sommige gevallen een bepaalde aanpak niet werkt, maar vindt het nog erg lastig om deze aanpak aan te passen.
- Snel afgeleid.
- Risicogedrag. Doordat de emoties soms de overhand nemen zijn de pubers niet altijd goed in het inschatten van gevolgen/risico's en gaan ze voor de kick. Pubers reageren sterk op beloning door de dominante rol van het beloningscentrum van de hersenen. Ook al geven de hersenen wel waarschuwingssignalen om pubers te behoeden voor risicogedrag, vaak worden deze signalen genegeerd, vooral wanneer ze met leeftijdsgenoten zijn.
- Ze zijn ongeremd en impulsief. De prefrontale cortex is nog niet volledig ontwikkeld waardoor pubers minder controle uitoefenen op hun gedrag.
- Gevoelig voor emoties. Het deel van de hersenen dat betrokken is bij het aflezen van emoties van gezichten is deze periode ook volop in ontwikkeling. Deze hersengebieden zijn tijdens de adolescentie overgevoelig.
- Pubers zijn vaak vooral met zichzelf bezig. Ze zijn op zoek naar hun eigen identiteit en zelfbeeld. Experimenteren hoort hier ook bij, ze ervaren welke identiteit wordt afgewezen en welke wordt geaccepteerd. Een specifiek deel van de frontale cortex is bij het nadenken over onszelf, actiever dan bij volwassenen.
- De focus van de puber op zichzelf zal zich gaan uitbreiden naar leeftijdsgenoten. Ouders verdwijnen meer naar de achtergrond en vrienden worden steeds belangrijker. Er ontstaan nieuwe vriendschappen en relaties. Pubers zijn extra gevoelig voor het slagen of mislukken van sociale interacties, doordat de prefrontale cortex nog in ontwikkeling is. Bij volwassenen zorgt dit deel van de hersenen er namelijk voor dat negatieve gevoelens door afwijzing worden onderdrukt.
- Het slaappatroon verandert.
Natuurlijk brengen veranderingen in de hersenen ook veel positieve dingen met zich mee. Zo leren pubers heel snel, komen ze tot nieuwe inzichten, zijn ze creatief in het bedenken van oplossingen en komen met ideeën. Talenten komen tot bloei en in tegenstelling tot volwassenen is er nog nauwelijks remming bij pubers, waardoor ze (nieuwe) dingen gewoon uitproberen.
Hoe ga je er als ouder mee om?
Natuurlijk doet iedereen het op zijn eigen manier, maar wanneer je het als ouder even niet meer weet heb je misschien iets aan deze tips:
- Geef zelf het goede voorbeeld
- Maak dingen bespreekbaar
- Zoveel mogelijk regelmaat, structuur en grenzen
- Laat de puber tot rust komen voor het slapen gaan
- Geef ze de ruimte
- Geef de nodige begeleiding
- Heb geduld
- Stimuleer interesses en talenten
- Laat los
- Breng dingen positief, wees standvastig en liefdevol
Geniet van deze fase, ook al is dit soms lastig! Wees begripvol en blijf communiceren. Het is een cruciale fase voor de hersenen, waardoor het gedrag van pubers voor een groot deel verklaard kan worden.
Heb je behoefte aan hulp of begeleiding tijdens deze bijzondere fase? Ik sta voor jullie klaar met een kopje koffie/thee. Het eerste gesprek is vrijblijvend en kunnen we samen bespreken waar de behoefte ligt. Contact opnemen kan via mail: info@rodejaspiscoaching.nl
Liefs,
Ramona
